Mensen zijn niet onder te verdelen in geïsoleerde groepen, maar eenieder is uniek, dit maakt
interculturele communicatie tot een belangrijk onderwerp. Het vergroot de kans op misverstanden,
miscommunicatie en mismanagement als gevolg van verschillende culturele achtergronden, waarbij
men niet goed op de hoogte is van de normen en waarden van elkaar. Daarnaast is het ook vaak zo
dat de verwachtingen en interpretaties niet overeenkomen met de bedoelingen. Er zijn genoeg redenen te vinden waarom er aspecten binnen de communicatie kunnen mislukken in zowel interculturele als interculturele ontmoetingen. Zo kan er simpelweg sprake zijn van te weinig informatie uitwisseling waardoor onbegrip ontstaat.
Volgens Pinto is er sprake van effectieve communicatie indien “de ontvanger de boodschap
interpreteert zoals de intentie van de zender was en dat de presentatie van de boodschap niet zodanig afwijkt van de communicatiecodes van de ontvanger op een manier waarop het schade kan berokkenen aan de relatie en het uiteindelijke doel van de communicatie” (Pinto, 2000). Als gevolg hierop presenteert Pinto vier voorwaarden waaraan voldoen dient te worden alvorens er sprake kan zijn van effectieve communicatie.
– Technische voorwaarde: elke partij moet de taal verstaan en begrijpen. Tevens moet elke
partij de andere partij zien en/ of horen indien nodig.
– Cognitieve voorwaarde: alle partijen moeten op een intellectueel niveau communiceren dat
voor beide acceptabel en begrijpelijk is. Daarnaast moeten ook beide partijen bekend zijn met
het onderwerp.
– Interpretatieve voorwaarde: elke partij moet dezelfde betekenis toekennen aan de boodschap.
– Affectieve voorwaarde: de taal, gedragingen en acties moeten niet alleen bekend zijn bij de
partijen, maar moeten tevens dezelfde emoties en emotionele interpretaties oproepen. (Pinto,
2000, p.22).
Doel van Pinto is om effectieve communicatie te bereiken tussen mensen waar de religieuze en/ of
culturele achtergrond verschillend is. In eerste plaats dient hiervoor te worden gekeken naar het dubbelzijdige perspectief (DP).
Met dubbelzijdige perspectief (DP) benadering wordt bedoeld dat alle situaties van twee zijdes bekeken worden; zowel vanuit de eigen normen en waarden als vanuit de normen en waarden van andere personen. Het individu kijkt niet enkel vanuit het eigen standpunt naar de situatie, maar tracht ook vanuit het perspectief van de ander de situatie te kijken. De achterliggende reden hiervan is dat indien een persoon eenmaal begrijpt waarom mensen uit andere culturen op een bepaalde manier handelen, er minder irritatie en meer begrip zal zijn. Dit zal het communiceren vereenvoudigen en door deze extra kennis zal er eerder een voor beide partijen acceptabel doel bereikt worden. Het dubbelperspectief, zo stelt Pinto, creëer je door de eerste twee stappen van de drie stappen methode (DSM) te volgen.
Stap 1:
Het leren kennen van de eigen cultuurgebonden normen en waarden. Welke regels en codes zijn van invloed op het eigen denken, handelen en communiceren?
Stap 2:
Het leren kennen van de cultuurgebonden normen en waarden van de ander. Hierbij dient er onderscheid gemaakt te worden tussen meningen en feiten.
Stap 3:
Het leren omgaan met de verschillen. Vaststellen van de wijze waarop men in de gegeven situatie met de verschillen in normen en waarde opgaat. Vervolgens moet men de eigen grenzen vaststellen wat betreft de aanpassingen aan en acceptatie jegens de ander. Deze grenzen worden bekend gemaakt en dan wordt er gezocht naar een acceptabele tussenweg voor beide partijen.
Indien mensen zich bewust zijn van de verschillende normen en waarden, kan het DP een zeer bruikbaar middel zijn om te zorgen dat de normen en waarden van de minderheidsgroep niet zomaar van tafel geveegd worden, maar dat een consensus bereikt kan worden. Het DP maakt het mogelijk om op een andere manier met andere culturen om te gaan. Zo kan cultuur A domineren of juist cultuur B. Ook kan er een nieuwe cultuur met nieuwe normen en waarden aangemaakt worden, cultuur C. Een andere optie is dat beide culturen iets van zichzelf inleveren om zo betere communicatie te bewerkstelligen, of dat beide culturen hun eigen normen en waarden behouden, maar er tevens iets van de andere cultuur aan toevoegen. Dit laatste noemt Pinto het nieuwe perspectief (NP).