Om cultuurverschillen te overbruggen is Geert Hofstede vanaf 1970 gestart met een grootschalig onderzoek binnen de organisatie IBM in 56 landen. Geert Hofstede ‘s onderzoek heeft ons inzicht gegeven in andere culturen en landen, vooral de effectiviteit van interacties tussen mensen. Na meer dan 1.000 interviews, verschillende invalshoeken is het model culturele dimensies ontstaan. In eerste instantie bestond dit cultuurmodel uit vier dimensies, wat later is uitgebreid naar vijf. In opvolgende onderzoeken zijn deze vijf factoren voor 76 landen in kaart gebracht. Per land wordt er een score opgevoerd op een schaal van 1 tot 100 voor elke dimensie. Hoe hoger de score hoe meer de betreffende dimensie naar voren komt in de cultuur.

Hieronder worden de vijf cultuur dimensies in het Hofstede cultuur dimensies model uiteengezet in een versus verband.

De definitie machtsafstand (Power Distance Index (PDI)) verwijst naar de mate van ongelijkheid die er bestaat – en wordt aanvaard – bij mensen met en zonder macht. Dit vertegenwoordigt de ongelijkheid (klein versus groot), maar dan in de zin van acceptatie. Bij een hoge score wordt er een grote machtsafstand geconstateerd waarbij men de conclusie kan trekken dat er een grote ongelijkheid is binnen de samenleving (cultuur). Hierbij zijn sterke hiërarchieën herkenbaar, weinig respect en gezag en te herleiden in de meeste Aziatische landen. Een lage score vertegenwoordigt een kleine machtsafstand. Hier is gelijkheid waar te nemen en is vooral te herleiden in de Europese landen.

In Nederland vinden we het bijvoorbeeld heel normaal dat je tijdens een vergadering on omfloerst tegen je baas zegt dat je het niet met hem eens bent. Ook in landen als Noorwegen, Zweden, Duitsland en Groot-Brittannië is dit heel gewoon. Hoe anders is dit in Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa. Het wil niet zeggen dat je daar niet tegen je baas in kunt gaan. Dit kan wel, maar vaak gebeurt dit op een voor onze maatstaven zeer indirecte manier.

Nederland kenmerkt zich door een lagere machtsafstand, welke aangeeft dat er relatief weinig verschil is tussen de machtsverhouding en de welvaart. Alles is redelijk gelijk verdeeld.

De definitie Individualisme (IDV) verwijst naar de kracht van de onderlinge banden tussen individuen in een bepaalde gemeenschap. Een hoge score vertegenwoordigt een ‘losse’ binding (gebrek aan interpersoonlijk) en weinig verdeling van de verantwoordelijkheid. Hierbij hebben individuen behoefte aan hoge waardering van de tijd en de behoefte aan vrijheid. Respect voor privacy en een beloning voor hard werken zijn ook twee kenmerken van een hoge score. Bij een lage score (meer collectivistisch) is er een sterke groepscohesie, loyaliteit en respect voor de leden binnen een bepaalde gemeenschap. De nadruk ligt op het continu ontwikkelen van vaardigheden die individuen maken tot een soort ‘goeroe’, meester of expert. Werken voor intrinsieke beloningen is ook een belangrijk kenmerk. Daarbij is harmonie belangrijker dan eerlijkheid.

Nederland kenmerkt zich door een duidelijk hoger individualisme, men zorgt alleen voor zichzelf en voor naaste familie. Privacy is erg belangrijk en ook persoonlijke trots en respect staan hoog aangeschreven.

Deze definitie Masculiniteit (Masculinity;MAS) verwijst naar de mate waarin een samenleving zijn waarden naleeft in de vorm van traditionele mannen- en vrouwenrollen. Bij mannen ligt vaak het accent op prestaties en succes terwijl bij vrouwen de nadruk ligt vooral op bescheidenheid, tederheid en de kwaliteit van het bestaan. Bij een hoge score zijn mannen mannelijk(hard, sterk en assertief) en vrouwen vrouwelijk (onderdanig, dienstbaar en lief). Bij lage scoren is het onderscheid niet transparant. Vrouwen doen ook mannenberoepen, er wordt veel samengewerkt en mannen mogen ook gevoelig en lief zijn. Daarbij worden krachtige en succesvolle vrouwen bewonderd en gerespecteerd.

Doe maar gewoon, dan doe  je al gek genoeg, is een bekende Nederlandse uitspraak. Het is een typisch voorbeeld van een feminiene maatschappij. In een feminiene cultuur scoren mannen en vrouwen vooral punten voor bescheidenheid, verantwoordelijkheidsgevoel, solidariteit en levenskwaliteit. Laten zien hoe rijk en machtig je bent, is in een dergelijke cultuur not done. In de Verenigde Staten en Japan wordt dit juist gewaardeerd. Het zijn voorbeelden van masculiene culturen. In een dergelijke cultuur worden mannen geacht dominant, competitief en assertief te zijn. Vrouwen horen een bescheiden en zorgzame rol op zich te nemen.

Nederland kenmerkt zich door een lage masculiniteit en dus een erg feministische gemeenschap waar de vrouw gelijk wordt gesteld aan de man. Er is geen spreiding tussen de verschillende sekses.

De definitie ‘onzekerheid’ (Uncertainty/Avoidance Index – UAI) verwijst naar de mate van angst die leden in een samenleving voelen wanneer zij te maken krijgen met onbekende en onzekere situaties. Bij hoge scores worden onzekerheden vermeden via beheersing (regels en orde). Men zoekt naar de collectieve waarheid waaraan verwachtingen met een bepaalde mate van zekerheid worden gekoppeld. Bij lage scores wordt er genoten van bijvoorbeeld nieuwe evenementen en initiatieven. Men is informeel naar elkaar, verandering en risico nemen wordt geaccepteerd.

Nederland kenmerkt zich door een gematigde onzekerheidsvermijding score. Dit resulteert in een neiging om onzekerheid te
vermijden door regels en wetten op te stellen die verschillende situaties bevatten.

Deze dimensie richt zich op samenlevingswaarden die gebaseerd zijn op tradities en eeuwenoude waarden. Deze zijn zowel voor kort termijn als lange termijn van toepassing. Bij een hoge score zijn de volgende kenmerken waarneembaar: familie is de basis van de samenleving, hoge waardering voor onderwijs en opleiding en ouderen en mannen hebben meer gezag dan jongeren en vrouwen. Dit is vooral waarneembaar in Aziatische landen. Bij een lage score is het een hoge mate van creativiteit en individualisme. Men behandelt elkaar gelijkwaardig en helpt elkaar met het uitvoeren van de meest innovatieve plannen en ideeën.

Nederland kenmerkt zich met een lagere score. Dit geeft aan dat er in zekere zin wordt gekeken naar traditie en sociale
verplichtingen. Men is spaarzaam tot op zekere hoogte en lost graag dingen op de korte termijn op.

De waarde die men hecht aan genieten van het leven of juist aan strenge normen; ook wel hedonisme versus soberheid.

Deze dimensie meet in hoeverre een cultuur in staat is te voldoen aan de eerste behoeften en de persoonlijke wensen van de leden. Samenlevingen met terughoudendheid hebben strenge sociale normen waarin het nastreven van ambities gereguleerd is en wordt ontmoedigd.

 


Bron:

  • Hofstede, G. (1984). Cultural dimensions in management and planning. Asia Pacific journal of management, 1(2), 81-99.
  • Hofstede, G. & Bond, M. H. (1984). Hofstede’s Culture Dimensions An Independent Validation Using Rokeach’s Value Survey. Journal of cross-cultural psychology, 15(4), 417-433.
  • Hofstede, G. & Hofstede, G. J. (2005). Cultures and Organizations: Software of the Mind. McGraw-Hill.
  • Artikel Mulder, P. (2009). Hofstede cultuur dimensies.